Minder Nederlanders leven in armoede door aantrekkende economie

Nederland telde in 2016 bijna een miljoen armen, wat neerkomt op 6% van de bevolking. Het aantal is fors lager dan in 2013. In dat jaar leefden er nog 1,2 miljoen mensen in armoede. De oorzaak voor de daling is de aantrekkende economie na 2013. Dat blijkt uit cijfers van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), dat de armoede in Nederland in kaart heeft gebracht.

Herijking
Het SCP heeft voor de nieuwe rapportage het begrip armoede herijkt. “We hebben dit jaar opnieuw gekeken naar wat mensen minimaal nodig hebben en hoeveel dit kost. Ook is opnieuw geïnventariseerd hoeveel mensen nu echt te besteden hebben”, schrijft het planbureau.

Door de nieuwe meetmethode is het aantal mensen dat in armoede leeft licht gedaald volgens het SCP. Bij het bepalen van wat mensen minimaal nodig hebben is het SCP uitgegaan van het ‘niet-veel-maar-toereikendbudget’ (NVMT). Dat bedraagt voor een alleenstaande 1.139 euro per maand. Hierin is het budget voor basisbehoeften – voeding, kleding en wonen – aangevuld met een minimum voor ontspanning en sociale participatie. Voor een paar zonder kinderen is het NVMT 1.550 euro en voor stellen met een kind 1.850 euro per maand.

Volgens het planbureau is het NVMT nog steeds bescheiden; luxegoederen zoals een auto of een vakantie in het buitenland ontbreken, maar er is wel voorzien in bijvoorbeeld familiebezoek of een lidmaatschap van een sportvereniging.

In 2016 waren er 280.000 arme kinderen in Nederland
Een arm huishouden kwam in 2016 gemiddeld 2.300 euro per jaar tekort om te voldoen aan de NVMT. Voor 2015 lag het nog op ongeveer 1.700 euro per jaar. Een mogelijke verklaring voor de stijging van dat bedrag is dat mensen die een klein tekort hadden door de economische groei niet meer in de armoede zitten. De mensen die nog wel in de armoede zitten, hadden waarschijnlijk al een groter tekort, aldus het SCP.

Mensen in de bijstand, niet-westerse migranten en alleenstaande moeders met minderjarige kinderen lopen het grootste risico op armoede. Van elk van deze groepen is meer dan 15% arm. In 2016 waren er 280.000 arme kinderen, bijna 9% van alle kinderen in Nederland. In 2013 leefde ongeveer 11% van alle kinderen in armoede. Van de 65-plussers leeft 3% in armoede. In de categorie tot 75 jaar verkeert 2% in armoede, bij 90-plussers is dat 9%.

Armoede in de wereld
Miljoenen mensen zijn de voorbije jaren uit de armoede ontsnapt, maar eens ze zo ver gekomen zijn, wordt het groeipad dat vóór hen ligt moeilijker. 20 jaar geleden moest tweederde van de mensen op aarde toekomen met minder dan 5,5 dollar (4,7 euro) per dag. Vandaag zijn ze met minder dan de helft. Ook de vermindering van het aantal mensen die in extreme armoede leven (minder dan 1,9 dollar per dag) is opmerkelijk: van 30% van de wereldbevolking in 1996 tot 9% in 2017. (Cijfers: Wereldbank). Kinderen die vandaag worden geboren, waar ook ter wereld, hebben dus aanzienlijk meer kansen om uit de armoede te ontsnappen dan hun ouders een generatie eerder.

Toenemende inkomensongelijkheid in de wereld
De wereld is goed op weg om de armoede uit te roeien, maar er duikt aan de horizon al een nieuwe uitdaging op, die van de toenemende inkomensongelijkheid. Sinds 1980 is 13,8% van alle economische groei naar de 0,1% van de mensen gevloeid. Dat zijn de 7 miljoen rijkste mensen op aarde, blijkt uit cijfers van het World Inequality Report van de Paris School of Economics. Die kleine groep rijken bezit nu even veel als de 3,8 miljard armste mensen op aarde.

Voorbeelden van die ongelijkheid halen steeds vaker de pers: de CEO van Walmart verdiende vorig jaar 1.188 keer het loon van zijn gemiddelde werknemer, terwijl Amazonbaas Jeff Bezos exact 9 seconden nodig heeft om het gemiddelde jaarloon van een van zijn werknemers op te strijken.

De rijkste landen ter wereld
De grootte van een land speelt niet altijd een rol bij de vraag welk land het rijkste is, blijkt uit data die het Internationaal Monetair Fonds (IMF) publiceerde. Twee keer per jaar deelt het IMF een grote bulk met data over de economische kracht van alle landen ter wereld. Het bruto binnenlands product (bbp) speelt een belangrijke rol in die cijfers. Het IMF rangschikt de landen aan de hand van het nationaal inkomen, gebaseerd op het principe van de koopkrachtpariteit per hoofd van de bevolking.

Door uit te gaan van koopkrachtpariteit kan de welvaart van landen vergeleken worden aan de hand van de plaatselijke kosten voor het levensonderhoud. De kleine landen die de lijst aanvoeren kennen allemaal een smalle bevolkingsgroep in vergelijking tot de landen die de lijst aanvoeren puur op basis van het nationaal inkomen, zoals de VS, China en Duitsland. In deze lijst staan alle landen met een bbp per hoofd van de bevolking hoger dan 45.000 dollar per jaar (38.400 euro). Nederland behoort tot de rijkste landen ter wereld; Nederland staat op de 7e plaats in de zgn. Davos-index voor de levensstandaard.

Bronnen: SCP, PhillyMag, Wereldbank, nl.express.live, World Inequality Report, Paris School of Economics, businessinsider.nl, IMF, Drimble en NU.nl.